Αρχαία Αγορά_4

ΗΛΙΑΙΑ

Στη νοτιοδυτική πλευρά της Αρχαίας Αγοράς βρίσκεται η Ηλιαία. Ήταν ο σημαντικότερος τόπος συνεδριάσεων του λαϊκού δικαστηρίου των Αθηναίων, που χρονολογείται τον 6ο αιώνα π.Χ. Σήμερα βλέπουμε μόνο ένα ανοιχτό περίβολο με σχεδόν τετράγωνη όψη. Μερικοί αρχαιολόγοι βέβαια υποστηρίζουν ότι ο χώρος της Ηλιαίας στην Αρχαία Αγορά είναι το Αιάκειο, ένα ιερό αφιερωμένο στον ήρωα της Αίγινας Αιακό. Είναι γνωστό ότι ο Αιακός, μαζί με τον Ραδάμανθυ και τον Μίνωα, ήταν ένας από τους δικαστές του Κάτω Κόσμου και δίκαζε αδικοπραγίες κατά της ζωής. Μέλος της Ηλιαίας μπορούσε να γίνει κάθε Αθηναίος πολίτης που είχε συμπληρώσει το 30ο έτος της ηλικίας του και δεν είχε στερηθεί τα πολιτικά του δικαιώματα. Κάθε χρόνο κληρώνονταν 600 πολίτες από κάθε φυλή με βάση τους καταλόγους των δήμων. Μετά τον ειδικό όρκο που έδιναν, οι 6.000 πολίτες αποκτούσαν την ιδιότητα του ηλιαστή και μοιράζονταν σε δέκα τμήματα. Στην Ηλιαία εκδικάζονταν υποθέσεις σημαντικών παραπτωμάτων πολιτειακής, στρατιωτικής και πολιτικής υφής (που παραπέμπονταν από την εκκλησία του δήμου) ή ελάσσονα θέματα δημόσιου και ιδιωτικού βίου. Για να αποφεύγονται οι δωροδοκίες των δικαστών, η σύνθεση των δικαστηρίων διαμορφωνόταν το πρωί κάθε δικάσιμης ημέρας. Οι ηλιαστές που επιθυμούσαν να δικάσουν τη συγκεκριμένη ημέρα παρουσιάζονταν στο χώρο των κληρωτηρίων της φυλής τους, έχοντας μαζί τους το χάλκινο πλακίδιο (πινάκιον), που έφερε το όνομά τους και το γράμμα του δικαστικού τμήματος όπου ανήκαν. Ο ηγεμόνας του δικαστηρίου της Ηλιαίας συγκέντρωνε τα παράπονα και τις υποθέσεις που ήταν προς εκδίκαση και όριζε με κλήρωση από ποιο τμήμα και σε ποιο μέρος θα εκδικαζόταν η υπόθεση. Στην αρχαία Αθήνα ως γνωστόν δεν υπήρχαν δικηγόροι. Έτσι οι κατηγορούμενοι έπρεπε να υπερασπιστούν τον εαυτό τους μόνοι τους. Τους λόγους τους έγραφαν ρήτορες, οι λογογράφοι, όπως ο Λυσίας. Η ψηφοφορία ήταν μυστική. Σε περίπτωση ισοψηφίας, ο κατηγορούμενος κρινόταν αθώος, καθώς θεωρούνταν ότι είχε "την ψήφο της Αθηνάς". Ο χρόνος των αγορεύσεων περιοριζόταν από ένα υδραυλικό χρονόμετρο, την κλεψύδρα. Σήμερα σώζεται, κοντά στην Ηλιαία, ένα δείγμα του υδραυλικού αυτού ρολογιού. Το νερό μέσα στο χώρο γέμιζε δύο δεξαμενές, που ήταν τοποθετημένες σε διαφορετικά επίπεδα.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

Κάτω από τη Στοά του Αττάλου, στο αριστερό μας χέρι καθώς ανεβαίνουμε την οδό Παναθηναίων, υπάρχουν ερείπια από ένα κτηριακό συγκρότητα του τέλους του 5ου αιώνα π.Χ., που σήμερα θεωρούμε ότι ήταν ένα από τα Δικαστήρια της πόλης. Το συγκρότημα αυτό τον 4ο αιώνα π.Χ. το διαδέχτηκε ένα μεγάλο κτήριο, που είχε την ίδια λειτουργία, το έλεγαν "Τετραγωνικό Περιστύλιο". Τα αθηναϊκά δικαστήρια εκδίκαζαν υποθέσεις ιδιωτικές και δημόσιες, ερμήνευαν τους νόμους και εξέταζαν τη νομιμότητα των ψηφισμάτων. Γι' αυτό ο ρόλος τους ήταν πολύ σημαντικός για τη σωστή διακυβέρνηση της Αθήνας. Τα μικρά δικαστήρια είχαν 200 περίπου δικαστές ενώ τα μεγάλα είχαν 1.000 με 2.5000 μέλη. Στην Αρχαία Αγορά είναι δύσκολο να ορίσουμε την ακριβή τοποθεσία των δικαστηρίων αλλά και το είδος τους, επειδή σώζονται σήμερα μόνο ίχνη από τα θεμέλιά τους.

Αρχαία Αγορά_5

Καταστήματα-ιδιωτικές κατοικίες

Οικία-Υποδηματοποιείο του Σίμωνα

Η οικία ή το Υποδηματοποιείο του Σίμωνος, του 5ου αιώνα π.Χ., είναι το πιο γνωστό από τους αρχαίους συγγραφείς τσαγκαράδικο. Εδώ συναντιόταν ο Σωκράτης με τους μαθητές του.  Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Διογένη Λαερτίου, ο Σωκράτης συνήθιζε να συχνάζει στο εργαστήριο του ταπεινού τσαγκάρη Σίμωνα και να δίνει εκεί ορισμένες από τις περίφημες διαλέξεις του, αφιερωμένες στους πολύ νέους μαθητές του, οι οποίοι δεν επιτρεπόταν να μπουν στο χώρο της Αγοράς. Λέγεται ότι ο Σίμωνας κατέγραφε τους διαλόγους που είχε ο Σωκράτης με τους μαθητές του και κυκλοφόρησε αργότερα 33 σε βιβλίο. Οι διάλογοι αυτοί συνήθως ονομάζονταν «σκυτικοί» («του τσαγκάρη»).
Η οικία ήταν ευρύχωρη , που είχε αυλή στα δυτικά και ένα ημιυπαίθριο χώρο στα βορειοαναταλικά. Στο εσωτερικό της βρέθηκαν εξαρτήματα υποδημάτων, όπως οστέινα καψούλια κορδονιών και σιδερένια καρφιά. Αυτό το γεγονός προσδιόρισε τη χρήση του χώρου ως τσαγκαράδικου. Επίσης, ένα αγγείο, που βρέθηκε σε μικρή απόσταση από το εργαστήριο και έγραφε ΣΙΜΩΝΟΣ, οδήγησε στη σύνδεση του κτηρίου με τον Σίμωνα.

----------------

Η Βιοτεχνική περιοχή

Στο νοτιοδυτικό τμήμα της Αρχαίας Αγοράς, ακολουθώντας ένα μονοπάτι προς τον Άρειο Πάγο, φτάνουμε στη λεγόμενη Βιοτεχνική περιοχή. Καταλαμβάνει αυτή μια μεγάλη έκταση, που αποτελούσε τμήμα της συνοικίας της πόλης. Είχε οικίες, καταστήματα και εργαστήρια γλυπτικής και μεταλλοτεχνίας από τα οποία πήρε η περιοχή την ονομασίας της. Την περιοχή διέσχιζαν η οδός του Αρείου Πάγου, ή οδός των Μαρμαρογλυπτών, και η Πειραϊκή οδός.

---------------

Στοά του Αττάλου

Όπως ανεβαίνουμε την οδό Παναθηναίων, αριστερά μας, στο μέσο της διαδρομής, βλέπουμε τη Στοά του Αττάλου. Η στοά ήταν δώρο του Αττάλου Β, βασιλιά, της Περγάμου, στην πόλη των Αθηνών. Αυτό φαίνεται και σε μια επιγραφή που διατηρείται σήμερα και αναφέρει ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΑΤΤΑΛΟΣ ΑΤΤΑΛΟΥ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΑΠΟΛΛΩΝΙΔΟΣ (εικόνα 4).
Αρχικά η Στοά ήταν διώροφο εμπορικό κτήριο που είχε μήκος 116,50 μέτρα και πλάτος 20 μέτρα. Η πρόσοψή του ήταν προς την οδό Πανθηναίων. Είχε διπλή κιονοστοιχία μπροστά ενώ στο βάθος υπήρχαν 21 καταστήματα σε κάθε όροφο.
Η Στοά του Αττάλου λειτουργούσε σαν ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο, όπως δηλαδή σήμερα ένα Μall. Επίσης, έδινε τη δυνατότητα στους Αθηναίους να συναντηθούν στον χώρο αυτό και να ξεκουραστούν. Μεγάλο μέρος της Στοάς καταστράφηκε από τους Έλουρους, το 267 μ.Χ.  Σήμερα η Στοά λειτουργεί ως μουσείο. Ο ισόγειος σήμερα χώρος της Στοάς έχει πάρει τη θέση δέκα καταστημάτων.

--------------------

Νομισματοκοπείο

Βγαίνοντας από το ναό των Αγίων Αποστόλων, στα αριστερά βρίσκονται λείψανα από το νομισματοκοπείο. Η σημερινή επιγραφή αναφέρει "αργυροκοπείο" (εικόνα 6).
Χρονολογείται το 400 π.Χ. Το αρχικό κτήριο περιελάμβανε διάφορα δωμάτια και είχε μια κεντρική πύλη. Δεν είμαστε βέβαιοι για τη χρήση του. Πρέπει όμως από τον 2ο αιώνα π.Χ. να λειτούργησε ως νομισματοκοπείο. Αυτό φανερώνουν κάποια ευρήματα, καλούπια για την κατασκευή νομισμάτων., δεξαμενές νερού, κάμινοι και επιγραφές που αναφέρουν ονόματα αυτών που επιστατούσαν την κοπή των νομισμάτων.

Παρουσίαση "Αντιγόνης"

Κεραμεικός

Συστατικό σημείωμα

Σχεδιάγραμμα

Επεξηγήσεις σχεδιαγράμματος

Ξενάγηση στην Ακρόπολη (σχέδια)

Άσκηση

Εντοπίστε στο διαδίκτυο ποια είναι τα επόμενα οικοδομήματα που φέρουν την επίδραση του Παρθενώνα. Δημιουργήστε μια δική σας παρουσίαση στην οποία θα βάλετε:

α) τη σχετική εικόνα που θα εντοπίσετε στο διαδίκτυο,

β) μια λεζάντα κάτω από την εικόνα του κτηρίου με την ονομασία του

γ) σύντομα σχετικά σχόλια.

d) Όταν δημιουργήσετε την παρουσίασή σας θα την αναρτήσετε στον φάκελό σας στο wiki του μαθήματος.

Ακρόπολη (κείμενα, βίντεο & δεσμοί)

Akropolis

Ακρόπολη ~ Η μηχανή του χρόνου (1ο μέρος)


Ακρόπολη ~ Η μηχανή του χρόνου (2ο μέρος)




















ΔΕΣΜΟΙ

Η ζωοφόρος του Παρθενώνα

Τοπογραφικά ζητήματα της Ακρόπολης

Αρχαιολογία της πόλης των Αθηνών

Το Αναστηλωτικό Έργο στην Ακρόπολη

The Ancient City of Athens

Μουσείο Ακρόπολης

Τα ρήματα σε -μι με ασκήσεις

Θουκυδίδης

Στιγμιότυπα από δειγματική διδασκαλία (21/3/2012).

Thucydides

View more PowerPoint from Alkin

Ελευσίνα

Προσδιορίστε και περιγράψτε τα εκθέματα και αντικείμενα από τον αρχαιολογικό και το μουσείο της Ελευσίνας.

Θουκυδίδης: Βίος και έργο

Με βάση τις προκείμενες πληροφορίες για τον βίο και το έργο του Θουκυδίδη και συμβουλευόμενοι την εισαγωγή του σχολικού εγχειριδίου, θα γράψουμε την άσκηση την Τετάρτη 23/02/2011.

Οι Τριάντα τύραννοι στη νεοελληνική ποίηση

Με την ολοκλήρωση της διδασκαλίας των Ελληνικών του Ξενοφώντα και, ειδικότερα, των γεγονότων σχετικά με το ολοκληρωτικό καθεστώς των Τριάκοντα τυρράνων, σχολιάσαμε το πώς ένας νεοέλληνας ποιητής, ο Γιάννης Ρίτσος, εξόριστος στη Λέρο από το καθεστώς της χούντας το 1968, προσλαμβάνει το εξιστορούμενο από τον αρχαίο ιστορικό γεγονός. Δικαιολογήσαμε τον τίτλο του ποιήματος, επισημάναμε τις αναλογίες (στην ιστορία και στο ποίημα) ανάμεσα στα δύο καθεστώτα και δικαιολογήσαμε την πρόσθεση στο επίλογο του ποιήματος της ιστορίας με τον Κίμωνα.

Γιάννης Ρίτσος

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΤΤΑ

(Γ. Ρίτσος. Ποιητική Ανθολογία, επιμ. Χ. Προκοπάκη.
Αθήνα: Κέδρος, 2000, σσ. 267-268)

Ὕστερ’ ἀπ’ τήν πανωλεθρία τῶν Ἀθηναίων στούς Αἰγός Ποτα-
μούς, καί λίγο ἀργότερα
μετά τήν τελική μας ἥττα,- πᾶνε πιά οἱ ἐλεύθερες κουβέντες
μας, πάει κι ἡ Περίκλεια αἴγλη,
ἡ ἄνθηση τῶν Τεχνῶν, τά Γυμναστήρια καί τά Συμπόσια τῶν
σοφῶν μας. Τώρα
βαριά σιωπή στήν Ἀγορά καί κατήφεια, κι ἡ ἀσυδοσία τῶν
Τριάντα Τυράννων.
Τά πάντα (καί τά πιό δικά μας) γίνονται ἐρήμην μας, χωρίς
καθόλου
τή δυνατότητα μιᾶς κάποιας προσφυγῆς, μιᾶς ὑπεράσπισης ἤ
ἀπόλογίας,
μιᾶς ἔστω τυπικῆς διαμαρτυρίας. Στή φωτιά τά χαρτιά καί τά
βιβλία μας·
κι ἡ τιμή τῆς πατρίδας στά σκουπίδια. Κι ἄν γινόταν ποτέ νά
μᾶς ἐπέτρεπαν
νά φέρουμε γιά μάρτυρα κάποιον παλιό μας φίλο, αὐτός δέ θά
δεχόταν ἀπό φόβο
μήπως καί πάθει τά δικά μας - μέ τό δίκιο του ὁ ἄνθρωπος.
Γι’ αὐτό
καλά εἶναι ἐδῶ - μπορεῖ καί ν’ ἀποχτήσουμε μιά νέα ἐπαφή
μέ τη φύση
κοιτώντας πίσω ἀπό τό σύρμα ἕνα κομμάτι θάλασσα, τίς πέ-
τρες, τά χορτάρια,
ἤ κάποιο σύννεφο στό λιόγερμα, βαθύ, βιολετί, συγκινημένο. Κι
ἴσως
μιά μέρα νά βρεθεῖ ἕνας νέος Κίμωνας,* μυστικά ὁδηγημένος
ἀπό τόν ἴδιο ἀιτό, νά σκάψει καί νά βρεῖ τή σιδερένια αἰχμή άπ’
το δόρυ μας,
σκουριασμένη, λιωμένη κι αὐτήν, καί νά τήν κουβαλήσει ἐπίση-
μα
σέ πένθιμη ἤ δοξαστική πομπή, μέ μουσική καί στεφάνια στήν
Ἀθήνα.

Λέρος, 21.ΙΙΙ.1968

* Το 475 π.Χ., όταν ο Κίμωνας εξεστράτευσε κατά της Σκύρου και την κατέλαβε, άρχισε να ψάχνει όλο το νησί για να βρει τον τάφο του Θησέα. Είχε πια απελπιστεί, όταν είδε ξαφνικά έναν αετό να προσγειώνεται σε ένα λόφο, να τον σκαλίζει με τα νύχια του και να τον χτυπά με το ράμφος του. Ο Κίμωνας το θεώρησε θεϊκό σημάδι, έσκαψε εκεί και ανακάλυψε μια παλιά μεγάλη σαρκοφάγο και κοντά της την αιχμή μιας λόγχης και ένα ξίφος. Πίστεψε ότι ανήκαν στον Θησέα και τα μετέφερε με την τριήρη του στην Αθήνα. Οι Αθηναίοι τον υποδέχθηκαν με λαμπρές τελετές και εναπέθεσαν με ευλάβεια τα λείψανα στο Θησείον.

Η καθημερινή ζωή στην αρχαιότητα

Υλικό για έκθεση-έκφραση

ΠΕΙΘΩ

View more presentations or Upload your own.

Σούνιο

Η επικείμενη εκδρομή μας την Τρίτη (12/10) στο Σούνιο θα συνοδεύεται από δραστηριότητες (πληροφορίες στην τάξη) που θα έχουν ως αφορμή τους θέματα που προβάλλονται, άμεσα ή έμμεσα, στα δύο επόμενα βίντεο. Όποιος δεν επιθυμεί να ακολουθήσει τις δραστηριότητες, μπορεί να ετοιμάσει μια δική του παρουσίαση με λόγια, εικόνες ή και βίντεο, που θα αναρτηθούν. Περισσότερα, αύριο και εδώ.

1. Στο βίντεο, το οποίο μπορείτε να δείτε εδώ, συστήνεται η ευρύτερη περιοχή στην οποία βρίσκεται σήμερα ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο. Η περιοχή συνεξετάζεται με τον Ραμνούντα -το άλλο άκρο του συνοριακού οχυρού των Αθηναίων.
2. Το Λαύριο, η λοφώδης χερσόνησος στο ΝΑ άκρο του νομού Αττικής, λόγω της γεωλογικής δομής του υπεδάφους της, συνδέθηκε με την ιστορική πορεία και την ακμή της Αρχαίας Αθήνας. Από πηγή πλούτου της αρχαίας Αθήνας σε βιομηχανική πόλη που στήριξε τη σύγχρονη Ελλάδα το όνομα του Λαυρίου συνδέθηκε με τη λέξη μεταλλείο. Μπορείτε να δείτε το σχετικό βίντεο εδώ.